شرایط پرداخت مهریه چیست؟ برای پاسخ به این سوال می بایست وضعیت زندگی مشترک از جهت ادامه زندگی یا طلاق ، نوع طلاق در صورت طرح دعوی طلاق و حتی نوع عقد معین گردد.

مطالبه مهریه یکی از حقوق مالی زن بر شوهر است که مانند سایر مطالبات مالی از ناحیه فرد طلبکار در فرض خودداری مدیون از پرداخت دارای ضمانت اجرای حقوقی است.

مقاله مرتبط : حقوق زن بر شوهر در عقد دائم چیست؟

شرایط پرداخت مهریه زن را در قالب سوألات متداول ذیلاً بررسی می نماییم :

۱- شرایط پرداخت مهریه زن با وجود ادامه زندگی مشترک

باید دانست که حق زن بر مهریه منوط به وقوع طلاق نیست.

زن در دوران زندگی مشترک نیز میتواند مهریه خود را مطالبه نماید.

هر چند عرف جاری بر این قرار گرفته است که بحث ادعای مهریه و موضوع چگونگی پرداخت مهریه به زن ، در موقع دعوی طلاق و یا حداقل وقوع سایر دعاوی خانوادگی بین زن و شوهر ، مطرح می گردد.

بیشتر بدانید : انواع دعاوی خانوادگی و دادگاه خانواده

اما اثری که وقوع نزدیکی در پرداخت مهریه و در واقع میزان پرداخت مهریه دارد ، قابل توجه است.

به این توضیح که در عقد دائم چنانچه مرد قبل از وقوع نزدیکی زن خود را طلاق دهد ،  تنها نیمی از مهریه به زن تعلق می گیرد.

در فرضی که مرد قبل از نزدیکی تمام مهریه را به زن داده و پس از آن بین زن و شوهر مقاربت ( نزدیکی ) رخ نداده باشد نیز چنانچه تمام مهریه به زن داده باشد ، مرد حق دارد مازاد بر نصف را ( بیش از نصف ) پس بگیرد.

در نکاح منقطع یا به تعبیر غلط رایج «صیغه » نیز هر چند بحث طلاق منتفی است اما اگر مرد قبل از نزدیکی ، تمام مدت را ببخشد ، تنها نصف مهریه به زن تعلق می گیرد.

مهریه از لحظه وقوع عقد قابل مطالبه است.

چنانچه مهریه حال باشد یعنی زمانی یا موعدی برای پرداخت آن تعیین نشده باشد ، زن می تواند تا زمانی که تمام مهریه به او پرداخت نشده است ، از تمکین خودداری نماید.

مقاله مفید : در چه شرایطی به زن مهریه نعلق نمی گیرد؟

۲- شرایط پرداخت مهریه در طلاق چگونه است؟

درباره اینکه شرایط پرداخت مهریه در طلاق چیست باید به نوع طلاق توجه نمود :

۱-۲ شرایط پرداخت مهریه در طلاق توافقی

در طلاق توافقی همانطور که از نام آن پیداست نحوه پرداخت مهریه و اقساط آن و اساساً  اینکه مهریه به زن پرداخت می شود یا خیر ؛به توافق طرفین بستگی دارد.

اگر زن و شوهر توافق نمایند که به زن مهریه تعلق گیرد یا جرئی از آن تعلق گیرد و یا حتی فراتر از میزان مهریه تعیینی به زن مهریه تعلق گیرد ، همه توافقات محترم و قابل اجراست.

۲-۲ نحوه پرداخت مهریه در طلاق به درخواست زن

در طلاق به درخواست زن بستگی دارد نوع طلاق چه باشد.

در طلاق عسر و حرجی و طلاق به استناد تخلف زوجه از شروط ضمن عقد و طلاق به علت غایب مفقودالاثر بودن زوج ، تمام مهریه قابل مطالبه است.

با این حال رویه به این شکل است که مقدار جزیی از مهریه توسط زن بخشیده می شود.

در طلاق وکالتی یعنی طلاق به استناد وکالت طلاق زوج به زوجه که مردم از آن به عنوان حق طلاق یاد می نمایند ، کیفیت پرداخت مهریه و کمیت آن بستگی به حدود اختیارات وکیل ( زن ) دارد.

اگر مرد به این قید وکالت طلاق  داده باشد که زن مهریه را بذل ، مهریه قابل وصول نخواهد بود.

اما اگر وکالت تام و جامع الاختیار باشد زن می تواند مهریه را نیز مطالبه نماید.

مقاله مرتبط : آیا گرفتن طلاق و مهریه ممکن است؟

۳-۲ چگونگی پرداخت مهریه زن در طلاق به درخواست مرد

در طلاق به درخواست مرد ، چون مهریه از حقوق از حقوق مالی زن است و اصل بر بقاء آن می باشد  در فرض عدم پرداخت مهریه تا موقع طرح درخواست طلاق از طرف مرد ، دادگاه همزمان با صدور گواهی عدم اماکن سازش برای اجرای صیغه طلاق مرد را ملزم به پرداخت کلیه حقوق مالی زوجه و از جمله مهریه می نماید.

چنانچه مرد ناتوان از پرداخت مهریه باشد ، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را مطرح نماید.

۳- اثر ناتوانی مرد از پرداخت مهریه

ناتوانی مرد در قبال پرداخت مهریه مانند هر محکومیت مالی دیگر مشمول قواعد اعسار قرار می گیرد.

البته باید دانست از افراد تاجر دادخواست اعسار پذیرفته نمی شود.

افراد تاجر بایستی دادخواست ورشکستگی مطرح نمایند.

در مورد اعسار از پرداخت مهریه قبلاً مقاله ی نسبتاً جامعی تنظیم گردیده ست.

مقاله کاربردی درباره : شرایط اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن و نمونه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

۴- چگونگی پرداخت مهریه در عقد موقت

شرایط پرداخت مهریه در عقد موقت یا به تعبیر رایج اما غلط ، « صیغه » تفاوت چندانی با عقد دائم ندارد.

ولی در عقد موقت عدم تعین مهریه موجب بطلان عقد است در حالی که در نکاح دائم این گونه نیست.

۵- نحوه پرداخت مهریه زنی که شوهرش فوت شده است :

فوت شوهر موجب سقوط حق زن بر مهریه نمی گردد. و زن می تواند مهریه را از ماترک ( اموال به جا مانده از شوهر ) مطالبه نماید.

مقاله مرتبط : پرداخت مهریه در صورت فوت شوهر

آنچه بیان شد اجمالی بر موضوع شرایط پرداخت مهریه به زن بود که البته آگاهی بیشتر از مباحث مربوط به مطالبه و پرداخت مهریه و تقسیط آن ، منوط به مطالعه مقالات ارجاع داده شده در متن خواهد بود.

امیدوارم پاسخ قسمتی از سوألات خود را در مورد مهریه و شرایط پرداخت آن را در فرض ادامه زندگی و یا درخواست طلاق از طرف زن یا شوهر ، دریافت نموده باشید.

نظرات ، سوألات و پیشنهادات و انتقادات خود در مورد قوانین و مقررات مهریه را با ما در میان بگذارید.

نویسنده : مسعود فریدنی

وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

تلفن تماس : ۰۹۱۲۳۹۷۸۱۱۷