وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری

دعاوی دیوان عدالت اداری دعاوی شهرداری ها دعاوی ملکی

وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری مصوب۹۲ یا به تعبیر درست آن قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری را در زیر با تفکیک موضوع و طرح سوألاتی توضیح می دهیم:

۱- صلاحیت و اختیارات دیوان عدالت اداری به طور کلی چیست؟

صلاحیت های دیوان عدالت اداری را با توجه به مواد ۱۲ و۱۱ و۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در چند بخش کلی می توان ارائه داد:

۱-۱ صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری

شعب دیوان عدالت اداری شامل شعب بدوی و شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری هستند.

رأی دیوان عدالت اداری (رأی بدوی)ظرف بیست روز در شعب تجدیدنظر قابل اعتراض است.

با توجه به ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری مصوب۹۲، موارد صلاحیت شعب دیوان از قرار زیر است:

رسیدگی به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از:

الف) تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و مؤسسات وابسته به آنها

ب) تصمیمات و اقدمات مأمورین واحدهای مذکور در بند الف در امور راجع وظایف آنها

سوأل: آیا رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات مؤسسات عمومی غیر دولتی مانند کمیته امداد امام، هلال احمر و کمیته ملی المپیک و یا مأموران این مؤسسات و نهادها در صلاحیت دیوان عدالت اداری است؟

پاسخ: چون در ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۹۲ از بین مؤسسات عمومی غیر دولتی تنها از شهرداری و سازمان تأمین اجتماعی نام برده شده است در نتیجه رسیدگی به شکایت از اقدامات و تصمیمات مؤسسات مذکور و نیز تصمیمات و اقدامات مأموران واحدهای مذکور در صلاحیت دیوان عدالت اداری نیست.

مطلب مرتبط:  عدم صلاحیت دیوان عدالت اداری برای رسیدگی به شکایت از تصمیمات و اقدامات سازمان بورس و اوراق بهادار

مثال برای عناوین شکایت از تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی و مأموران آنها:

۱- الزام شهرداری به صدور پروانه ساختمانی

۲- ابطال پروانه ساختمانی صادره توسط شهرداری

۳- برقراری مجدد بیمه بیکاری

۴- الزام به طرح موضوع در کمیسیون های اداری مربوطه مانند کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری

رسیدگی به شکایت از آراء کمیسیون های اداری و شهرداری

کمیسیون های اداری و شهرداری مبادرت به صدور تصمیمات مهمی می نمایند که در بردارنده آثار مهمی در وضعیت امور مالی و استخدامی اشخاص می باشند.

یکی از وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری، رسیدگی به شکایات مردم نسبت به تصمیمات چنین کمیسیون ها یا هیأت هایی است.

مهمترین کمیسیون های اداری و شهرداری که رسیدگی به شکایات مردم از آرای آنها در صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری است به قرار زیر می باشند:

۱- کمیسیون موضوع ماده تبصره یک ماده ۱۰۰ قانون شهرداری (مرجع رسیدگی به تخلفات ساختمانی محدوده و حریم شهرها)

۲- کمیسیون موضوع ماده ۷۷  قانون شهرداری (مرجع رسیدگی به اختلافات اشخاص و شهرداری درباره عوارض و بهای خدمات)

۳- کمیسیون موضوع بند ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری (مرجع تعیین تکلیف مشاغل مزاحم، آلاینده و خطرناک)

۴- کمیسیون باغات شهرداری (مرجع تشخیص کاربری باغ اراضی)

۵- هیأت های تخلفات اداری (مرجع رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان دولت)

۶- هیأت ها و هسته های گزینش (مرجع رسیدگی به صلاحیت های عمومی استخدامی کارمندان دولت یا متقاضیان استخدام)

۷- کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی (مرجع رسیدگی به اختلافات ناشی از قانون توزیع عادلانه آ ب و نیز چاه های آب فاقد پروانه بهره برداری)

۸- شعب تعزیرات حکومتی (مرجع رسیدگی به تخلفات اقتصادی فعالان اقتصادی)

از جمله دیگر وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری مستنداً به بند ۳ ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری عبارت است از:

رسیدگی به شکایات قضات و مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر مستخدمان واحدها و مؤسسات مذکور در بند یک و مستخدمان مؤسساتی که شمول این قانون نسبت به آنها محتاج ذکر نام است اعم از لشکری و کشوری از حیث تضییع حقوق استخدامی

منظور از واحدها و مؤسسات مذکور در بند یک، وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلاب اسلامی و مؤسسات وابسته به آنها می باشد.

آنچه بیان شد مربوط بود به وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری، در زیر به وظایف مجموعه دیگری از دیوان عدالت اداری یعنی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری می پردازیم:

۲-۱ صلاحیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

قسمتی از وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری بر عهده هیأت عمومی دیوان مذکور قرار داده شده است.

وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری به قرار زیر است:

۱-۲-۱ ابطال مصوبات غیر قانونی دستگاه های دولتی، شهرداری ها و مؤسسات عمومی غیر دولتی

در موارد نسبتاً زیادی نهادهایی و مجموعه هایی مانند وزارتخانه ها، سازمان ها، شوراهای شهر، کمیسیون ماده ۵ و… مبادرت به وضع مصوباتی می نمایند که یا خلاف قانون است یا خارج از حدود اختیارات آنها

یکی از وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت، ابطال چنین مصوباتی است که توسط هیأت عمومی دیوان عدالت اداری انجام می پذیرد.

۲-۲-۱ صدور رأی وحدت رویه

در مواردی در موضوع مشابه، از یک تا چند شعبه دیوان عدالت اداری آراء متعارضی صادر می شود.

صدور آراء متعارض موجب سردرگمی مردم و ایجاد سوءظن نسبت به دیوان می گردد.

از همین رو هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در چنین مواردی رسیدگی و نسبت به صدور رأی وحدت رویه اقدام می نماید.

صدور حداقل دو رأی متعارض  از یک یا چند شعبه دیوان عدالت اداری برای تشکیل جلسه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و صدور رأی وحدت رویه کافی است.

معمولاً هیأت عمومی رأی صحیح را ضمن رأی وحدت رویه صادره اعلام می نماید.

رأی وحدت رویه برای تمام شعب دیوان عدالت اداری، ادارات و مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.

۳-۲-۱ صدور رأی ایجاد رویه

تفاوت رأی ایجاد رویه با رأی وحدت رویه در آن است که در مورد رأی وحدت رویه، بین آراء تعارض است ولی در مورد رأی ایجاد رویه، حداقل ۵ رأی مشابه از دو یا چند شعبه دیوان صادر می گردد.

اگر هیأت عمومی آرای مشابه استنادی و اعلامی راصحیح تشخیص دهد، آنها را برای ایجاد رویه تصویب می نماید.

رأی ایجاد رویه نیز برای سایر شعب دیوان، ادارات و اشخاص حقیقی و حقوقی لازم الاتباع است.

با نگرش اجمالی به وظایف دیوان عدالت اداری در قانون دیوان عدالت اداری می توان به تمایز و تفکیک دو وظیفه و رسالت شکایت از اقدام یا تصمیم یا آرای کمیسیون های اداری و شکایت از مصوبات غیر قانونی پی برد.

پیشنهاد بازدید:

۱-درباره وکیل امور شهرداری در تهران

۲-سهم شهرداری از تفکیک اراضی شهری

۳-عمده ترین پرونده های وکیل دیوان عدالت اداری

آنچه بیان شد با محوریت موضوع وظایف دیوان عدالت اداری طبق قانون دیوان عدالت اداری تدوین گردیده است.

نویسنده: مسعود فریدنی

وکیل پایه یک دادگستری

تلفن تماس: ۰۹۱۲۳۹۷۸۱۱۷

انتشار مطلب با ذکر نام نویسنده و نشانی اینترنتی مجاز است.

ارسال پاسخ

*