اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری یکی از مهم ترین موارد شکایت در دیوان عدالت اداری است.

اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری چگونه انجام می گیرد؟ترتیب رسیدگی دیوان عدالت اداری در قبال شکایات اشخاص از رای کمیسیون ماده ۱۰۰چیست؟

ما در این مقاله طی چند بند به بررسی پاسخ اجمالی سوالات بالا می پردازیم:

۱-مقدمات قانونی برای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری

اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری نیز مانند سایر شکایات مطروحه در دیوان عدالت اداری دارای تشریفاتی است از جمله آنکه:

۱-۱ رای کمیسیون ماده صد قطعی شده باشد.منظور از قطعیت رای کمیسیون ماده ۱۰۰ این است که یا رای از کمیسیون تجدیدنظر صادر شده باشد(که این رای قطعی است)یا رای از کمیسیون بدوی صادر شده باشد ولی بواسطه عدم اعتراض ذی نفع،قطعیت یافته باشد.

۱-۲اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری دارای مهلت مشخص است و اگر در آن مهلت شکایتی در دبیرخانه دیوان ثبت نگردد.شکایت به نتیجه نمی رسد.

برای ساکنین ایران مهلت سه ماه از تاریخ ابلاغ و برای اشخاص مقیم خارج مهلت شش ماهه از تاریخ ابلاغ رای قطعی پیش بینی شده است.

۲-شکل اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری

منظور از شکل اعتراض نحوه طرح شکایت و تنظیم دادخواست است. ولی عملاً نام شهرداری قید و مشخصات کمیسیون صادر کننده رای داخل پرانتز درج می گردد و یا اینکه متشکیان در دو ردیف یعنی شهرداری و کمیسیون مربوطه درج می گردند.

نام و مشخصات شاکی و امضای او و یا وکیل شاکی در دادخواست درج می گردد و مدارک ادعا به همراه وکالتنامه وکیل(در صورت طرح شکایت توسط وکیل)و مدرک سمت سایر نمایندگان به دادخواست ضمیمه می گردد.

دستگاه های دولتی و شهرداری ها و سایر اشخاص حقوقی حقوق عمومی نمی توانند به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری اعتراض نمایند.

در مورد اینکه این نهادها دارای امکان و حق اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دادگاه های عمومی هستند یا خیر و به بیان بهتر دادگاه ها صلاحیت رسیدگی به چنین دعاوی را دارند و اساساً این دعاوی در دادگاه ها قابل اعتراض هستند یا خیر بین حقوقدانان اختلاف است ولی رویه غالب،پاسخ منفی به چنین موضوعی است.

دادخواست و پیوست ها به تعداد طرفین شکایت بعلاوه یک نسخه تقدیم می گردد.هر چند هزینه دادرسی موضوع ماده ۱۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در سال های اخیر همواره افزایش یافته است،اما بر خلاف دعاوی مالی که در دادگاه های عمومی مطرح می شود،خوشبختانه هزینه طرح اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری (مانند سایر دعاوی در صلاحیت این نهاد) بالنسبه ناچیز است.

در ستون خواسته دادخواست معمولاً نقض و ابطال رای کمیسیون ماده صد قید می گردد و در شرح دادخواست دلایل شکایت توضیح داده می شود.

در مورد شکایت از رای کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری چه می دانید؟

۳-درخواست دستور موقت برای توقف اجرای رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری

صدور دستور موقت مبنی بر توقف اجرای رای کمیسیسون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری ،اقدامی احتیاطی برای جلوگیری از خساراتی است که از مجرای اجرای رای کمیسیون تا قبل از رسیدگی نهایی دیوان،صادر می گردد.

شاکی می تواند ضمن تقدیم دادخواست تا قبل از ختم رسیدگی چنین درخواستی را مطرح نماید.به درخواست دستور موقت در دیوان عدالت اداری،خارج از نوبت رسیدگی می شود.

پیشنهاد می گردد بلافاصله پس از ارجاع پرونده به شعبه،در صورت اجازه ملاقات ریاست شعبه،در مورد صدور دستور موقت با قاضی و درخواست شفاهی آن اقدام لازم انجام پذیرد.زیرا شعب شهرداری دیوان عدالت اداری،به سرعت به چنین درخواست هایی رسیدگی و تصمیم خود را در قالب رد درخواست یا صدور دستور موقت مبنی بر توقف اجرای اقدامات،صادر می نمایند.

معمولاً در دیوان عدالت اداری راجع به حکم قلع و قمع(تخریب)و تعطیلی محل کسب نسبت به رای جریمه ،بیشتر و آسان تر دستور موقت صادر می شود.

۴-چه اشخاصی حق اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ دارند؟

برای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ علاوه بر مالک، اشخاص ذی نفع مانند مستاجر و دارنده حق کسب و پیشه نیز می توانند در مقام اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ دیوان عدالت اداری برآیند.

حتی افراد ذی نفع می توانند به عنوان وارد ثالث با ارائه دادخواست ورود ثالث،وارد پرونده شود و از حقوق خود دفاع نماید.

بعد از صدور رای نیز امکان اعتراض ثالث به آرایی که بدون دخالت شخص ثالث ذینفع در مرحله دادرسی،صادر گردیده،میسر است.

۵-ترتیب رسیدگی به اعتراض ذینفع یا مالک به رای کمیسیون ماده ۱۰۰

شعبه بدوی دیوان بعد از ملاحظه دادخواست و پاسخ طرف دعوی،و در صورت لزوم انجام تحقیقاتی مانند کسب نظر کارشناس،به موضوع رسیدگی و رای صادر می نماید.

این رای ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ،قابل اعتراض است.رای شعبه تجدیدنظر قطعی است و جز در موارد فوق العاده و نادری مانند اعاده دادرسی،اعتراض خلاف بین شرع و قانون،اعلام اشتباه قضات،صدور رای وحدت رویه و امکان اعتراض به آرای ناقص و اعتراض ثالث،امکان نقض آن وجود ندارد.

در صورت نقض رای کمیسیون ماده ۱۰۰ ،کمیسیون صادر کننده رای باید طبق دستورات و منویات شعبه دیوان رسیدگی و رای صادر نماید.

این رای اگر به نفع شاکی باشد یا اعتراضی در مهلت قانونی بدان ننماید،اجرا می گردد.اما در صورت اعتراض ذی نفع،شعبه دیوان یا اعتراض را رای می نماید یا در صورت وارد دانستن اعتراض،خود در ماهیت رای می دهد تا از ایجاد دور و ارسال و عودت چند باره پرونده به دیوان و کمیسیون ماده ۱۰۰ خودداری شود.

این ترتیب بدیع از نوآوری های قانون جدید دیوان عدالت اداری است.

۶-موارد و دلایل عمده اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری

اعتراض به میزان جریمه نقدی،اعتراض به رای قلع و قمع با وجود استحکام بنا و…،عدم صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰ برای رسیدگی و اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ درباره تعطیلی محل کسب علیرغم موجود نبودن شرایط صدور رای تعطیلی ،مهمترین دلایل اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری هستند.

بدون شک نکات مربوط به اعتراض به رای کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری فراتر از این شش بند می باشد که به فراخور هر پرونده می بایست مورد استناد و استفاده شاکی یا وکیل او قرار گیرد.

نویسنده: مسعود فریدنی وکیل پایه یک دادگستری