در مورد اینکه دادخواست استرداد لاشه چک مالی است یا غیر مالی نظریه ی مشورتی ای از اداره حقوقی دادگستری صادر شده که به قرار زیر است:

بیشتر بدانید: نمونه دادخواست مطالبه وجه چک

نظریه شماره ۸۹۳۵/۷ مورخ ۲۷/۹/۸۱

ضابطه تشخیص دعاوی مالی از غیر مالی، نتیجه حاصله از دعوی است استرداد لاشه چکها نتیجه مالی ندارد لذا غیر مالی است.»

سوأل: شخصی ضمن عقد بیع تعدادی چک به فروشنده داده و سپس عقد مذکور به جهاتی فسخ گردیده ولی چکهای صادره در ید فروشنده باقی مانده است. حال چنانچه خریدار دادخواست استرداد لاشه چکها را داده باشد آیا دعوی مربوطه مالی است یا غیر مالی؟

نظریه اداره کل حقوقی قوه قضاییه در مورد اینکه دادخواست استرداد لاشه چک مالی است یا غیر مالی و در پاسخ به استعلام بالا :

ضابطه تشخیص دعاوی مالی از غیر مالی، نتیجه حاصله از دعوی است و با توجه با اینکه یکی از آثار بطلان عقد، اعاده وضعیت حقوقی طرفین با زمان قبل از انعقاد عقد می باشد به عبارت دیگر بطلان عقد اثر قهقرایی دارد و خواسته خواهان مبنی بر استرداد لاشه چکهای موضوع قرارداد ابطال شده به منظور تحصیل مال نیست بلکه به لحاظ آن است که خوانده، چکهای خواهان را که من غیر حق در اختیار دارد، در اجرای تکلیف قانونی خود (مواد ۳۵۱ با ۳۵۳ قانون مدنی) به وی برگرداند، بنابراین چنین دعوایی در زمره دعاوی مالی نیست.

البته به نظر می رسد منظور مواد ۳۰۱ تا ۳۰۵ قانون مدنی است.مواد مذکور به قرار زیر است:

ماده ۳۰۱ – کسی که عمدایااشتباهاچیزی راکه مستحق نبوده است دریافت کندملزم است آن رابه مالک تسلیم کند.

ماده ۳۰۲ – اگرکسی که اشتباهاخودرامدیون می دانست آن دین راتادیه کندحق داردازکسی که آن رابدون حق اخذکرده است استردادنماید.

ماده ۳۰۳ – کسی که مالی رامن غیرحق دریافت کرده است ضامن عین ومنافع آنست اعم ازاینکه به عدم استحقاق خودعالم باشدیاجاهل .

ماده ۳۰۴ – اگرکسی چیزی رابدون حق دریافت کرده است خودرامحق می دانسته لیکن درواقع محق نبوده وآن چیزرافروخته باشدمعامله فضولی وتابع احکام مربوطه به آن خواهدبود.

ماده ۳۰۵ – درموردموادفوق صاحب مال بایدازعهده مخارج لازمه که برای نگاهداری آن شده است برآیدمگردرصورت علم متصرف به عدم استحقاق خود.

این مطلب در پاسخ به این سوال که آیا دادخواست استرداد لاشه چک مالی است یا غیر مالی ؟ تدوین گردیده است.

تدوین: مسعود فریدنی

وکیل پایه یک دادگستری