چگونه ثابت کنیم چک وعده دار است ؟این سوال را در قالب رساتری بدین بیان که راههای اثبات وعده دار بودن چک می توان مطرح کرد.

در زیر نمونه دادنامه ای در مورد راه اثبات وعده دار بودن چک درج می گردد:

مرجع صدور:شعبه ۷۰ دادگاه تجدید نظر استان تهران

یکسان بودن تاریخ‌ صدور چک، ظهرنویسی و ارائه به بانک و ارسال اظهارنامه قبل از تاریخ سررسید چک، اماره بر وعده‌دار بودن چک است.

بیشتر بدانید:اصلاحیه سال ۱۳۹۷ قانون چک

تاریخ رای نهایی: ۱۳۹۳/۰۲/۱۶شماره رای نهایی: ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۰۰۴

رای بدوی

در خصوص اتهام آقای م.د. فرزند م.، ۳۴ ساله، ساکن تهران، خیابان …، دایر بر صدور دو فقره چک بلامحل به شماره … مورخه ۲۴/۱/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۸۴۰/۷۸ ریال و چک شماره … مورخه ۲/۲/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۳۷۵ ریال هر دو در عهده بانک اقتصاد نوین؛ اولی موضوع شکایت آقای الف.ح. و دومی موضوع شکایت آقای م.ر. با وکالت آقای م.ش. که به علت کسر موجودی برگشت خوردند؛ دادگاه با توجه به مجموع محتویات پرونده و مفاد کیفرخواست صادره از دادسرای عمومی و انقلاب تهران ناحیه ۱۲ اعم از گزارش مأمورین انتظامی و ملاحظه کپی مصدق چک و گواهینامه عدم پرداخت بانک محال‌علیه و احضار متهم و عدم حضورش در جلسه دادگاه با ابلاغ قانونی و عدم ارسال لایحه دفاعیه و عدم معرفی وکیل وقوع بزه انتسابی به نامبرده را محرز و مسلم تشخیص و به استناد بند ج ماده ۷ و ماده ۲۲ قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۸۲ نامبرده را به یک سال حبس تعزیری و دو سال محرومیت از داشتن دسته چک محکوم می‌نماید و اعلام می‌دارد. رأی صادره غیابی و ظرف مهلت ده روز پس از ابلاغ واقعی قابل واخواهی در همین شعبه می‌باشد .

رئیس شعبه ۱۰۰۵ دادگاه عمومی جزایی تهران ـ غفاری

در خصوص واخواهی آقای م.د. با وکالت آقای ع.ه. و ب.م. نسبت به دادنامه شماره ۴۵۶-۹۲۰ مورخه ۶/۵/۹۲ که در آن به اتهام صدور دو فقره چک بلامحل یکی به شماره … مورخه ۲۴/۱/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۸۴۰/۷۸ ریال در وجه آقای الف.ح. و یکی به شماره … مورخه ۲/۲/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۳۷۵ ریال در وجه آقای م.ر. هر دو با وکالت آقای م.ش. به صورت غیابی به یک سال حبس تعزیری و دو سال محرومیت از داشتن دسته چک محکوم گردیده و پس از ابلاغ واقعی دادنامه با گرفتن وکیل در مهلت قانونی مبادرت به واخواهی نمودند نظر به اینکه واخواه و وکیل وی در جلسه دادگاه اظهار داشتند این دو فقره چک قبل از سررسید آن‌ها و به صورت وعده‌دار صادر گردیده‌اند و برای اثبات ادعای خود استناد به اظهارنامه‌هایی نمودند که قبل از سررسید برای دارندگان اولیه چک‌ها ارسال نموده‌اند بر این اساس دادگاه با پذیرش واخواهی واخواه ضمن لغو و کان لم یکن تلقی نمودن دادنامه فوق به لحاظ وعده‌دار صادر گردیدن چک‌ها به استناد ماده ۱۳ قانون اصلاح قانون چک قرار منع تعقیب وی را صادر می‌نماید. رأی صادره حضوری و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظر در محاکم تجدیدنظر تهران می‌باشد.

بیشتر بدانید:نحوه انتقال چک در وجه شخص معین

رئیس شعبه ۱۰۰۵ دادگاه عمومی جزایی تهران ـ غفاری

در خصوص واخواهی آقای م.د. با وکالت خانم ب.م. و ع.ه. نسبت به دادنامه شماره ۴۵۶-۹۲۰ مورخه ۶/۵/۹۲ صادره از این شعبه که در آن به اتهام صدور یک فقره چک بلامحل به شماره … مورخه ۲۴/۱/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۸۴۰/۷۸ ریال در عهده بانک اقتصاد نوین موضوع شکایت آقای الف.ح. با وکالت آقای م.ش. و هم‌چنین به اتهام صدور یک فقره چک دیگر به شماره … مورخه ۲/۲/۹۲ به مبلغ ۰۰۰/۰۰۰/۳۷۵ ریال در عهده بانک اقتصاد نوین موضوع شکایت آقای م.ر. با وکالت م.ش. به صورت غیابی به یک سال حبس تعزیری و دو سال محرومیت از داشتن دسته چک محکوم گردیده بود و پس از ابلاغ واقعی دادنامه مبادرت به واخواهی نموده بودند که پس از رسیدگی‌های لازم طی دادنامه شماره ۱۰۹۲-۹۲۰ مورخه ۸/۱۰/۹۲ به لحاظ وعده‌دار تشخیص دادن چک‌ها قرار منع تعقیب صادر گردیده بود و پس از اعتراض وکیل شاکی در دادگاه محترم تجدیدنظر دادنامه صادره در مورد شکایت آقای م.ر. تأیید و در مورد شکایت آقای الف.ح. نقض گردیده است و پرونده جهت رسیدگی ماهوی به این شعبه اعاده گردیده است. البته رئیس محترم دادگاه تجدیدنظر نظر به تأیید دادنامه در مورد هر دو فقره چک داشتند ولی مستشاران شعبه نظر به نقص آن داشتند (البته فقط در مورد چک شماره … نظر به نقض دادند) و استدلال آن‌ها این بود که در صورت وعده‌دار تشخیص دادن چک‌ها اقتضای امر صدور حکم برائت است نه قرار منع تعقیب و استدلال دیگر مستشار محترم این بود که چون اظهارنامه ارسالی در تاریخ ۲۶/۱/۹۲ یعنی دو روز بعد از تاریخ مندرج در متن چک ابلاغ گردیده، لذا نظر به نقض دادنامه دادند که به نظر این دادگاه این استدلال موجه به نظر نمی‌رسد زیرا اولاً گرچه دادگاه بدوی به جای صدور حکم برائت قرار منع تعقیب صادر کردند ولی دادگاه تجدیدنظر مطابق قانون می‌توانست حکم را تأیید و این قسمت را اصلاح کند نه این‌که آن را نقض کند و جهت رسیدگی ماهوی اعاده کند زیرا دادگاه بدوی دقیقاً رسیدگی ماهوی نموده بودند. ثانیاً چه اشکالی دارد که کسی چکی به صورت وعده‌دار صادر کند و دو روز قبل از سررسید آن اظهارنامه برای دارنده چک ارسال کند و دو روز بعد ابلاغ گردد. در هر حال این دادگاه از دستور دادگاه محترم تجدیدنظر تبعیت نموده و با تشکیل جلسه مجدد رسیدگی ماهوی نمودند که بعد از رسیدگی باز هم مشخص شد که چک مذکور هم به صورت وعده‌دار صادر گردیده زیرا اولاً چک مورد نزاع قبل از سررسید آن صادر گردیده است و تحویل شخصی به نام آقای م.ش. گردیده است و آقای م.ش. حسب اظهار وکیل شاکی چک مورد نزاع را م.ش. تحویل شاکی آقای الف.ح. بابت بدهی خود دادند ولی مدعی هستند که م.ش. در تاریخ سررسید چک یعنی مورخه ۲۴/۱/۹۲ آن را به موکل وی دادند و این موضوع اثبات نمی‌کند که چک مذکور در همان تاریخ ۲۴/۱/۹۲ صادر گردیده است.

ثانیاً در ارسال اظهارنامه تاریخ ارسال آن ملاک است که دو روز قبل از سررسید یعنی مورخه ۱۹/۱/۹۲ بوده است نه تاریخ ابلاغ که مستشار محترم تجدیدنظر تاریخ ابلاغ را ملاک دانسته است که وجاهت قانونی ندارد. بر این اساس دادگاه با پذیرش واخواهی واخواه و وکیل وی و ضمن لغو دادنامه غیابی شماره ۴۵۶-۹۲۰ چک مورد بحث را وعده‌دار و فاقد وصف کیفری تشخیص و به استناد اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حکم تبرئه وی را صادر می‌نماید. رأی صادره حضوری و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ، قابل تجدیدنظر در محاکم تجدیدنظر تهران می‌باشد.

رئیس شعبه ۱۰۰۵ دادگاه عمومی جزایی تهران ـ غفاری

رای دادگاه تجدید نظر (در مورد اینکه چگونه ثابت کنیم چک وعده دار است )

در مورد تجدیدنظرخواهی آقای م.ش. به وکالت از آقایان م.ر. و الف.ح. نسبت به دادنامه تجدیدنظرخواسته به شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۸۵۵۰۱۰۹۲ مورخ ۸-۱۰-۱۳۹۲ صادره از شعبه ۱۰۰۵ دادگاه عمومی جزایی تهران که در مقام رسیدگی واخواهی نسبت به دادنامه غیابی شماره ۰۰۴۵۶ مورخ ۶-۵-۹۲ صادر و طی آن ضمن فسخ دادنامه معترض‌عنه درباره اتهام متهم تجدیدنظرخوانده آقای م.د. فرزند م. دایر بر صدور دو فقره چک بلامحل به شماره‌های: ۱) … مورخ ۲۴-۱-۹۲ به مبلغ هفتاد و هشت میلیون و هشتصد و چهل هزار ریال موضوع شکایت آقای الف.ح. ۲) … مورخ ۲-۲-۹۲ به مبلغ سیصد و هفتاد و پنج میلیون ریال عهده حساب جاری شماره … بانک اقتصاد نوین موضوع شکایت آقای م.ر. با توجه به اظهارنامه‌های ارسالی مآلاً وعده‌دار تشخیص و به استناد ماده ۱۳ قانون صدور چک اصلاحی سال ۱۳۸۲ قرار منع پیگرد صادر گردیده است، از عطف توجه به اوراق متشکله پرونده و با قطع نظر از این‌که در وصف احراز به روز نبودن چک‌های متنازع‌علیه از ناحیه دادگاه بدوی در مانحن‌فیه اقتضای امر صدور حکم برائت بوده و نه قرار منع پیگرد و با صرف‌نظر از این دقیقه که قرار منع پیگرد هیچ‌گاه متصف به وصف حضوری یا غیابی نخواهد گردید نظر به این‌که اظهارنامه ارسالی که مستند دادگاه بدوی در صدور قرار منع تعقیب متهم تجدیدنظرخوانده نسبت به چک شماره … مورخ ۲۴-۱-۹۲ قرار گرفته در تاریخ ۲۶-۱-۹۲ و دو روز بعد از تاریخ مندرج در متن چک موصوف ابلاغ گردیده است، بر این مبنا تجدیدنظرخواهی به عمل آمده در خصوص قرار معترض‌عنه و در مورد چک اخیرالذکر وارد بوده و دادگاه توجهاً به بند ۲ از قسمت ب ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری به گسست قرار معترض‌عنه اصدار رأی می‌نماید. و اما در مورد قرار منع پیگرد صادره که ناظر به اتهام صدور چک بلامحل شماره … مورخ ۲-۲-۹۲ بوده چون اظهارنامه ارسالی [بنا به حکایت برگ ۶۴ پرونده] قبل از تاریخ مندرج در متن چک مذکور ارسال و ابلاغ گردیده و دلالت بر وعده‌دار بودن و مآلاً غیرکیفری بودن آن دارد بر این منوال دادگاه ضمن رد اعتراض به عمل آمده رأی معترض‌عنه را در این بخش در نتیجه تأیید و استوار می‌نماید. این رأی قطعی است.

مستشاران شعبه ۷۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

بیک‌وردی ـ شیخی

رأی دادگاه

در مورد تجدیدنظرخواهی آقای م.ش. به وکالت از آقای الف.ح. نسبت به دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۲۱۸۵۵۰۱۴۱۳ مورخ ۲۶-۱۲-۹۲ صادره از شعبه ۱۰۰۵ دادگاه عمومی جزایی تهران که در مقام رسیدگی واخواهی نسبت به بخشی از دادنامه غیابی شماره ۹۲۰۰۴۵۶ مورخ ۶-۵-۹۲ صادر و طی آن ضمن فسخ دادنامه معترض‌عنه، متهم تجدیدنظرخوانده آقای م.د. فرزند م. از اتهام صدور یک فقره چک بلامحل به شماره … مورخ ۲۴-۱-۹۲ به مبلغ هفتاد و هشت میلیون و هشتصد و چهل هزار ریال عهده حساب جاری شماره … بانک اقتصاد نوین به لحاظ احراز وعده‌دار بودن چک مورد نظر و مستنداً به اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برائت حاصل نموده است، از عطف توجه به اوراق متشکله پرونده و با التفات به اقدامات ثانویه معموله، نظر به این‌که چک مختلف‌فیه ابتدئاً در وجه شخصی به نام ش. صادر و سپس از طریق ظهرنویسی به تجدیدنظرخواه آقای الف.ح. منتقل گردیده است و نظر به این‌که به حکایت کپی مصدق گواهی عدم پرداخت بانک محال‌علیه چک موضوع پرونده در مورخه ۲۴-۱-۹۲ جهت وصول ارائه و منتهی به برگشت گردیده است و نظر به این‌که تاریخ مندرج در متن چک نیز مورخه ۲۴-۱-۹۲ را نشان می‌دهد و نظر به این‌که این امر مستبعد می‌نماید که چک در یک تاریخ در وجه شخصی صادر و در همان تاریخ به دیگری واگذار و در همان تاریخ نیز از سوی منتقل‌الیه جهت کارسازی به بانک از طریق اطاق پایاپای ارائه گردد مگر این‌که معتقد شویم چک مورد ترافع به تاریخ مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک صادر گردیده است و نظر به این‌که سایر قرائن و اوضاع و احوال منعکسه در پرونده کار نیز مفید این معناست که چک به وعده صادر گردیده است و نظر به این‌که دلیل یا دلایلی که خلاف استنباط دادگاه در وعده‌دار بودن چک متنازع‌علیه را مدلل نماید ابراز و اقامه نگردیده است. بنابه‌مراتب دادگاه توجهاً به بند الف ماده ۲۵۷ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری ضمن رد تجدیدنظرخواهی به عمل آمده دادنامه تجدیدنظرخواسته را صرف‌نظر از نحوه استدلال در نتیجه تأیید و استوار می‌نماید. این رأی قطعی است.

رئیس شعبه ۸۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران مأمور در شعبه ۷۰ ـ مستشار دادگاه

بیک‌وردی ـ عظیمی

منبع دادنامه: نمونه آرا قوه قضاییه

بیشتر بدانید:نمونه دادخواست مطالبه وجه چک

این مطلب درباره این سوال که چگونه ثابت کنیم چک وعده دار است و راه های اثبات وعده بودن چک تدوین گردیده است.

تدوین مطلب: مسعود فریدنی

وکیل پایه یک دادگستری

تلفن:۰۹۱۲۳۹۷۸۱۱۷