مهریه بعد از فوت شوهر چه وضعیتی دارد؟ و حقوق زن در مورد مهریه بعد از فوت شوهر چیست ؟ آیا با فوت شوهر ،حق زن بر مهریه منتفی می گردد ؟ آیا بعد از فوت شوهر و با وجود ارث بردن زن از مرد و در کنار آن می توان نسبت به گرفتن مهریه از سهم الارث شوهر اقدام نمود؟

در اینجا طی دو بند به بررسی مسائل ذکر شده می پردازیم :

۱- امکان قانونی مطالبه مهریه بعد از فوت شوهر

باید دانست که مهریه جز حقوق قانونی زن می باشد و مانند سایر مطالبات و تعهدات مالی ، با وجود فوت متعهد یا بدهکار ( در اینجا مرد متوفی ) همچنان پابرجاست.

 چون در مورد مهریه و اصولاً سایر طلب ها ، فوت متعهد موجب ساقط شدن طلب نمی گردد.و مهریه یکی از حقوق مالی زن بر شوهر است.

با این حال عرف سالهای گذشته ( البته نه جامعه امروز ما !! ) به نحوی شکل گرفته بود که گویا اساساً ؛ وصول مهریه بعد از فوت شوهر ممکن نبود یا اینکه اخلاقاً امری قبیح و ناپسند به شمار می آمد.

به طور خلاصه فوت شوهر مانع از مطالبه مهریه توسط زوجه نمی گردد ، و زن می تواند از اموال و ماترک مرد ، مهریه را استیفا نماید.

باید دانست ورثه ابتدا باید دیون متوفی را بپردازند و سپس در صورت باقی ماندن مالی از ترکه ، نسبت به تقسیم آن بر اساس سهم الارث قانونی اقدام نمایند.

پس بهتر است قبل از آنکه وراث ، اموال موروثی را بین خود تقسیم نمایند ، زن دعوی مطالبه مهریه را مطرح نماید.

حتی در صورتی که ورثه بدون ادای دیون متوفی از جمله مهریه همسر او ،اقدام به تقسیم ماترک نمایند ، راهکار حقوقی برای طرح دعوی علیه آنها موجود است هر چند بواسطه تقسیم ماترک ، مشکلات چنین پرونده ای فراتر از انتظار و حالت معمول و عادی ( یعنی مطالبه مهریه قبل از تقسیم ماترک ) است.

پس ابتدا باید مهریه زن پرداخته شود سپس در صورتی که مالی از باقی ماند ، به نسبت سهم الارث بین وراث تقسیم گردد.

۲- آیا ارث بردن زن با مطالبه مهریه بعد از فوت شوهر منافات دارد ؟

زن نیز مانند سایر ورثه از اموال مرد متوفی ارث می برد.

 باید دانست مقررات و قانون ارث زن از شوهر مبنایی بر اساس قواعد ارث دارد.

مطالبه مهریه به جهت اینکه مطالبه ای است مانند سایر مطالبات و درج آن ( یعنی مهریه ) در سند نکاح موجب تمایز آن از قواعد دستورات کلی حاکم بر مطالبات مالی و پولی نمی گردد.

 درنتیجه مطالبه مهریه پس از فوت همسر و نیز گرفتن سهم الارث از اموال به جای مانده از او ، هیچ تعارض و منافاتی با هم ندارند و هر دو حق، باقی و قابل اجرا و مطالبه است.

تذکر حقوقی : در مورد مسائل حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری مشاوره نمایید.

پس زن نیز مانند سایر وراث بایــستی منتظر استـهلاک دیـون احتمالی مرد متوفی از مـاتـرک ( اموال به جا مانده از متوفی ) باشد و چنانچه چیزی از اموال باقی ماند به نسبت سهم الارث قانونی از اموال موروثی، ارث ببرد.

و جالب است که زن در این فرض هم از مرد متوفی یا به بیان بهتر ترکه ( اموال به جا مانده ) طلبکار است (به استناد مندرجات قرارداد نکاح ( مبنای قراردادی ) ) و هم بابت سهم الارث ( مبنای قانونی ) دارای حق مطالبه می باشد.

گفتنی است بابت مهریه،اصولاً هر مالی از اموال بر جا مانده از شوهر،قابل توقیف و استیفای مهریه ( برداشتن مهریه از محل آن یا از بهای فروش آن ) ممکن است.

اما راجع به ارث بردن زن از شوهر و بر خلاف مرد که از تمام اموال زن ارث می برد  ، زن در صورت فرزند دار بودن زوج فوت شده ، یک هشتم از اموال منقول ( مانند خودرو ، سکه طلا و پول ) و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ( مانند آپارتمان و زمین کشاورزی ) ارث می برد.

اگر مرد فوت شده ، فرزند نداشته باشد سهم زن از اموال به جای مانده از مرد یک چهارم خواهد بود و ترتیب وصول مهریه نسبت به اموال منقول ( اموالی که قابل جابجایی است ) و اموال غیر منقول در چنین حالتی نیز به کیفیت پیش گفته می باشد.

مختصری از مباحث مربوط به وصول مهریه بعد از فوت شوهر بیان گردید.برای اطلاعات تکمیلی مراجعه به دفتر وکالت ضروری است.

نویسنده : مسعود فریدنی

وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

تلفن : ۰۹۱۲۳۹۷۸۱۱۷