مهر ۲۲ ۱۳۹۹
افزایش و کاهش مهریه بعد از عقد از نظر صحت و سقم حقوقی دارای نظرات مخالف و موافقی است که منشأ عمده اختلاف نیز دادنامه ابطالی شماره ۴۸۸ مورخ ۱۵/۶/۱۳۸۸ هیات عمومی دیوان عدالت اداری است.
در این دادنامه می خوانیم:
« به شرح نظریه شماره ۳۵۰۷۹/۳۰/۸۸ مورخ ۱۲/۵/۱۳۸۸ فقهای محترم شورای نگهبان «مهریه شرعی همان است که در ضمن عقد واقع شده است و ازدیاد مهر بعد از عقد شرعاً صحیح نیست و ترتیب آثار مهریه بر آن خلاف موازین شرع شناخته شد.» بنابراین جزء (ب) از قسمت ۱۵۱ بخشنامههای ثبتی که نتیجتاً مبین امکان افزایش مهریه به شرط تنظیم سند رسمی است، مستنداً به قسمت دوم اصل ۱۷۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده ۴۱ قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۸۵ ابطال میشود.»
آیا کاهش یا افزایش مهریه بعد از وقوع عقد و یا تغییر وضعیت مهریه از حیث وصف و زمان مطالبه آن که غالباً با عنوان مهریه «ﻋﻨﺪاﻟﻤﻄﺎﻟﺒﻪ» و استثنائاً با عنوان مهریه «ﻋﻨﺪاﻻﺳﺘﻄﺎﻋﻪ» توصیف می گردد،مجاز است یا خیر؟
اداره حقوقی قوه قضاییه در این باره نظریه ای صادر نموده که ذیلاً درج می گردد:
نظریه مشورتی شماره ۱۱۷۱/۹۸/۷ مورخ ۱۰/۱۰/۱۳۹۸
اﺳﺘﻌﻼم:آﯾﺎ ﺑﻌﺪ از ﻋﻘﺪ ﻧﮑﺎح اﻣﮑﺎن زﯾﺎد ﯾﺎ ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻣﯿﺰان ﻣﻬﺮﯾﻪ ﮐﻪ در ﺳﻨﺪ ﻧﮑﺎﺣﯿﻪ ﻗﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻣﮑﺎن اﯾﻦ ﮐﻪ ﻗﯿﺪ«ﻋﻨﺪاﻻﺳﺘﻄﺎﻋﻪ» ﺑﻪ «ﻋﻨﺪاﻟﻤﻄﺎﻟﺒﻪ» ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﮑﺲ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد وﺟﻮد دارد؟ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﻗﺪاﻣﯽ ﺗﻮﺳﻂ دﻓﺘﺮﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ، آﯾﺎ دادﮔﺎه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺒﻨﺎ راي ﺻﺎدر ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ در ﺳﻨﺪ ﻧﮑﺎﺣﯿﻪ ﻗﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻣﺒﻨﺎي ﺻﺪور رأي ﺻﺎدر ﻗﺮار دﻫﺪ؟
ﭘﺎﺳﺦ:
اوﻻ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻬﺮﯾﻪ زوﺟﻪ ﭘﺲ از ﻋﻘﺪ ﻧﮑﺎح ﻃﯽ ﺳﻨﺪ اﻗﺮارﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎ در ﺳﻨﺪ رﺳﻤﯽ دﯾﮕﺮ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻧﺪارد؛ اﻣﺎ اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ، دﯾﻦ و ﺗﻌﻬﺪي ﺑﺮ ذﻣﻪ زوج اﺳﺖ ﮐﻪ ﻻزم اﻟﻮﻓﺎء ﺑﻮده و ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس زوﺟﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺮداﺧﺖ،اﻗﺎﻣﻪ دﻋﻮي ﻧﻤﻮده و اﯾﻦ دﻋﻮي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻤﺎع اﺳﺖ؛ ﺛﺎﻧﯿﺎً، ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻬﺮﯾﻪ ﯾﺎ ﺑﺬل آن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ زوﺟﻪ ﺑﻼﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ؛ ﺛﺎﻟﺜﺎً، در ﺻﻮرت ﺗﻮاﻓﻖ زوﺟﯿﻦ ﺑﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻋﻨﺪاﻟﻤﻄﺎﻟﺒﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺪاﻻﺳﺘﻄﺎﻋﻪ و ﺑﺮﻋﮑﺲ و اﺣﺮاز اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﻮﺳﻂ دادﮔﺎه، ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد اﺣﮑﺎم و آﺛﺎر ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﻌﺪي ﺑﺮ آن ﻣﺘﺮﺗﺐ ﻣﯽﺷﻮد.
بیشتر بدانید: وضعیت مهریه بعد از فوت شوهر
این مطلب درباره افزایش و کاهش مهریه بعد از عقد تدوین گردیده است.
